Sarı Humma Hastalığı

Creative Commons License

Yılmaz E.

in: Vektör Kaynaklı Enfeksiyon Hastalıkları, Süheyla Serin Senger, Editor, Akademisyen Kitabevi, Ankara, pp.57-66, 2023

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
  • Publication Date: 2023
  • Publisher: Akademisyen Kitabevi
  • City: Ankara
  • Page Numbers: pp.57-66
  • Editors: Süheyla Serin Senger, Editor
  • Istanbul Medipol University Affiliated: Yes

Abstract

Sarı humma hastalığı, sivrisineklerle bulaşan viral hemorajik ateşlerden birisidir. Yüksek olgu-mortalite hızına sahip bu hastalığın etkeni Flaviviridae ailesinin, Flavivirus cinsine ait sarı humma virüsüdür (Yellow fever virus, YFV). Hastalık ilk kez 1648 yılında Yeni Dünya’da ortaya çıkan salgında farkedilmiştir (1). Hastalığın etkeni ve sivrisineklerle yayıldığı 20. Yüzyılın ilk yarısında tanımlanmıştır. Bu gelişmeleri 1937 yılında Max Theiler’in canlı virüs aşısını (zayıflatılmış 17D virüs suşu) geliştirmesi takip etmiştir (2) ve bu buluş kendisine Nobel ödülü kazandırmıştır.Yaklaşık 100 yıldır güvenli ve etkin bir aşısı olmasına rağmen Sarı humma virüsü Afrika ve Güney Amerika’nın tropikal bölgelerindeki yerliler ve riskli bölgeleri ziyaret edenler için hala bir tehdit unsurudur (3). Sarı humma virüsü aşısı olmasına rağmen günümüzde hala tropik bölgelerde görülen, salgınlara neden olabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Doğal rezevuarı olması, sivrisinekler gibi çok yaygın bulunan bir vektörle yayılması nedeniyle eradike edilmesi mümkün olmayabilir. Ancak endemik bölgelerde sarı humma aşısının rutin aşılama programına dahil edilmesi, endemik bölgelere ziyaret edenlere aşılama konusunda küresel anlamda tutarlı bir yaklaşım sergilenmesi, sarı hummanın kontrolü için oldukça önemlidir.