ÖZEL AF İLE İNFAZ REJİMİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN ÖZELLİKLERİ (7242 Sayılı Kanun’la Değiştirilen İnfaz Kanunu’nun Geçici 6. Maddesinin Hukuki Niteliği ve Anayasa Mahkemesinin Kararının Değerlendirilmesi)


KOCA M.

Anayasa yargısı, cilt.38, sa.1, ss.1-41, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 38 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Anayasa yargısı
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-41
  • İstanbul Medipol Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Anayasa’da af mahiyeti taşıyan kanunların Türkiye Büyük MilletMeclisinde (TBMM) kabulü bakımından beşte üç çoğunluğun aranması,belli bir tarihe kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkûmolan kişilerin cezalarını tamamen veya kısmen infaz kurumu dışındaçekmesi sonucunu doğuran düzenlemelerin niteliği hususunda tartışmayaratmaktadır. Son zamanlarda bu tartışmayı doğuran kanunlar,5/4/2012 tarihli ve 6291 sayılı Kanun’la İnfaz Kanunu’na 105/A maddesiolarak eklenen “Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı”kurumunun koşullarının değiştirilmesi suretiyle yapılmaktadır. İnfazKanunu’na eklenen 105/A maddesinin ilk hâli, bilahare kabul edilengeçici maddelerle sekiz yıl süresince uygulanamadan yürürlüktenkalkmıştır. Geçici maddelerle af kanununa başvurmadan 105/Amaddesinde kabul edilen kurumun üzerinden belli bir tarihe kadarişlenen suçlardan dolayı mahkûm olunan hapis cezasının tamamen veyakısmen infaz kurumunda çektirilmesine son verilmektedir. Bu niteliktekikanunların geçici ve geriye yönelik olması ve suçlunun ıslahından ziyadeceza infaz kurumlarındaki doluluk oranını azaltmak amacını taşıması nedeniyle özel af niteliğinde olduğu açıktır. Anayasa Mahkemesininbu nitelikteki kanunlarla ilgili verdiği kararlar arasında bir tutarlılıkbulunmamaktadır. Bu nedenle 7242 sayılı Kanun’la getirilen geçici infazdüzenlemelerinin şekil itibarıyla Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıylaaçılan iptal davasında, Anayasa Mahkemesinin talebin reddine ilişkinkararına katılma imkânı bulunmamaktadır. Zira İnfaz Kanunu’nun 105/Amaddesinin ilk kabulünden bu yana geçici maddeler yoluyla Anayasa’nınaf yasalarının kabulü bakımından aradığı nitelikli çoğunluk koşulunu“aşma” bakımından bir araç olarak kullanıldığı izlenimi doğmaktadır.
The constitutional requirement of a majority of three-fifths of the ballots in the Turkish Parliament for the adoption of the amnesty laws raises an issue as to the nature of the statutory arrangements alleviating the execution of the imprisonment sentences imposed for the offences having committed until a certain date. The laws that have recently led to this debate have been enacted by making changes in the conditions of the institution of the “execution of sentences through probation”, added to Article 105/A of the Execution Law by Law no. 6291 and dated 5 April 2012. The original form of Article 105/A of the Execution Law was repealed, without having been actually implemented during 8 years, through the subsequently-incorporated provisional articles. The provisional articles put an end to the execution, in whole or in part, at penitentiary institutions of the imprisonment sentences imposed for the offences having been committed until a certain date, through the institution set forth in Article 105/A, in the absence of an amnesty law. It is clear that such laws are in the form of a pardon as they are temporary and retroactive in nature and indeed intended for reducing the size of the prison population rather than the rehabilitation of offenders. The decisions rendered by the Constitutional Court concerning such laws appear to lack consistency. Therefore, it is not possible to agree with the decision whereby the Constitutional Court dismissed the request for the annulment of the temporary sentence-execution arrangements introduced by Law no. 7242 for being unconstitutional in form. As a matter of fact, it appears that Article 105/A of the Execution Law has been employed, since the date of its initial adoption, as a means to circumvent the condition of qualified majority, which is sought in the Constitution for the adoption of amnesty laws, through provisional articles.