Research Information System
7. ULUSLARARASI 17. ULUSAL SAĞLIK VE HASTANE İDARESİ KONGRESİ, Balıkesir, Turkey, 17 - 19 October 2024, pp.217-218, (Summary Text)
Amaç: Şehir hastaneleri, Kamu-Özel İş Birliği modeli temelinde oluşturulan büyük sağlık tesisleri olarak, Türkiye’nin sağlık altyapısında önemli bir yer tutmaktadır. Bu model, kamu hizmetlerinin daha etkili ve verimli sunulabilmesi için özel sektörün işletme ve finansal kapasitesinden yararlanmayı amaçlamaktadır. Türkiye’de şu anda 25 şehir hastanesi faaliyette olup, 17 şehir hastanesi ise inşaat aşamasındadır. Bu durum, şehir hastanelerinin hızlı bir şekilde yaygınlaştığını ve sağlık hizmetlerinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Şehir hastanelerinin hızlı yaygınlaşması ve sağlık hizmetlerindeki rolünün giderek artması, bu tesislerin yalnızca sağlık hizmetleri sunumu açısından değil aynı zamanda toplumsal ve çevresel etkileri açısından da değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Şehir hastanelerinin büyük ölçekli yapıları ve sundukları kapsamlı sağlık hizmetleri, bu tesislerin sürdürülebilir şehirler kavramı çerçevesinde ele alınmasını gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı, şehir hastanelerinin sürdürülebilir şehirler bağlamında değerlendirilmesidir. Yöntem: Bu çalışmada şehir hastanelerinin sürdürülebilir şehirler bağlamında değerlendirilebilmesi için öncelikle sürdürülebilir şehirler ve topluluklar hedefleri incelenmiş ardından literatür taraması yapılarak şehir hastanelerinin karşılaştıkları sorunlar tespit edilmiştir. Şehir hastanelerinin sürdürülebilir şehirler bağlamında değerlendirilebilmesi için yedi kriter belirlenmiştir. Bu kriterler; çevresel performans, sosyal kapsayıcılık, ekonomik verimlilik, kültürel ve doğal mirasın korunması, afet risk yönetimi ve dayanıklılık, ulaşım ve erişilebilirlik, kentleşme ve arazi kullanımı şeklindedir. Belirlenen bu kriterler, Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak ağırlıklandırılmıştır. Kriterlerin ikili karşılaştırılması aşamasında en az 7 yıllık deneyime sahip üç uzmandan görüş alınmıştır. AHP yöntemiyle birlikte, şehir hastaneleri sürdürülebilir şehirler bağlamında değerlendirilerek kriterlerin önem düzeyleri tespit edilmiştir. Bulgular: Sürdürülebilir şehirler bağlamında şehir hastanelerinin değerlendirildiği bu çalışmada en önemli kriterin 0,25 kriter ağırlığı ile sosyal kapsayıcılık olduğu saptanmıştır. Ardından sırasıyla 0,18 kriter ağırlığı ile afet risk yönetimi ve dayanıklılık kriteri ve 0,17 kriter ağırlığı ile çevresel performans kriteri gelmektedir. Kriter ağırlığı 0,05 olan kentleşme ve arazi kullanımı kriteri ise son sırada yer almıştır. Analiz sonucunda AHP yönteminin güvenirliğini ifade eden CR (tutarlılık) değeri 0,08 olarak bulunmuştur. Bu değerin 0,10’dan küçük olması elde edilen bulguların tutarlı olduğunu ifade etmektedir. Sonuç: Şehir hastanelerinin sürdürülebilir şehirler bağlamında değerlendirildiği bu çalışmada, en önemli kriterin sosyal kapsayıcılık olduğu saptanmıştır. Sosyal kapsayıcılık kriteri, şehir hastanelerinin engelliler, yaşlılar ve toplumun diğer tüm dezavantajlı gruplar için erişilebilir olmasını ifade etmektedir. Bu doğrultuda, şehir hastanelerinin tasarımı ve işletme süreçlerinde sosyal kapsayıcılığı artıracak politikaların geliştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, afet risk yönetimi ve dayanıklılık kriterinin yüksek önceliğe sahip olması, şehir hastanelerinin olası doğal afetlere karşı dayanıklılığının artırılmasının zorunlu olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, hastanelerin yapısal dayanıklılığı güçlendirilirken, acil durum planlamaları ve afet yönetim sistemlerinin de etkili bir şekilde entegre edilmesi gerekmektedir. Çevresel performans kriteri de göz önüne alındığında, enerji verimliliği, atık yönetimi ve yeşil alanların korunması gibi çevresel sürdürülebilirlik unsurlarına öncelik verilmelidir. Bu yaklaşımlar, şehir hastanelerinin sürdürülebilir şehirlerin bir parçası olarak hem toplum sağlığına hem de çevreye olumlu katkılar sunmasını sağlayacaktır.