Dil ve Konuşma Bozukluğu Olan Farklı Grupların Otizm Spektrum Bozukluğu olan Grup ile Anne Baba Yeterliliği Açısından Karşılaştırılması


Creative Commons License

Çelik İ., Kahraman Beğen S., Başoğlu Y., Çetiner M. F., Jamilabadi A. S., Ünsal S.

1. Otizm Araştırmaları Sempozyumu, Konya, Türkiye, 03 Aralık 2021

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • İstanbul Medipol Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dil ve konuşma terapistleri günümüzde insidansı artmış olan Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) da dahil olmak üzere birçok farklı bozukluk grubuyla çalışmaktadır. OSB tanılı çocuklar birçok farklı alanda zorluklar yaşamakta; ebeveynlerinin de baş etmesi gereken çok daha fazla güçlük olabilmektedir. İnformal gözlemler, OSB'nin çoklu alandaki problemlerinden dolayı çocuk uyumu ve ebeveyn yeterliği açısından diğer dil ve konuşma bozukluğu olan gruplarla arasında bir fark olduğu yönündedir. Bu çalışmanın amacı, 3-11 yaş arası dil ve konuşma bozukluğu tanısı olan farklı alt grup ebeveynleriyle, OSB tanısı olan çocukların ebeveynlerine Çocuk Uyumu ve Anne Baba Yeterlik Ölçeği (CAPES-TR)’ni uygulayarak elde edilen verileri karşılaştırmaktır. Böylece çalışmanın amacı, bu ölçeğin değerlendirme ve müdahale aşamasında güvenilir bilgi sağlayabileceğini kanıtlamak üzere kullanışlılığını ortaya koymaktır. Bu araştırma Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış olan CAPES-TR ölçeğinin Google Forms üzerinden hazırlanıp online olarak ebeveynlere dağıtılması ile gerçekleştirildi. Çocuklarda, dil ve konuşma bozukluğuna sahip olma, 3-11 yaş aralığında olma ve en az 6 aydır özel eğitim ve dil ve konuşma terapisi alma şartları arandı. Çalışmaya 49 ebeveyn katıldı. İstatiksel analiz IBM SPSS 22.0 programı ile tanımlayıcı istatistik, Mann Whitney U Test ve Cronbach alfa katsayısı kullanılarak yapıldı. Davranışsal sorunlar faktörü açısından gruplar arası anlamlı fark elde edildi. Duygusal sorunlar faktörü açısından puanlar OSB için daha yüksek olmasına rağmen anlamlı fark elde edilemedi. Ebeveyn yeterliği açısından gruplar arası anlamlı fark elde edildi. OSB tanılı grupta davranışsal sorunların daha fazla olduğu ve ebeveyn yeterliğinin daha kötü olduğu gözlendi. Cronbach alfa katsayısı ölçeğin ileri derecede güvenilir olduğunu gösterdi. OSB'li çocukların davranış ile duygusal problemlerinin varlığı ve düzeyinin ebeveynlerin bakış açısından geçerli ve güvenilir bir araçla tespit edilmesi, müdahale sürecinde uyum açısından dil ve konuşma terapistlerine ipuçları verebilir. OSB'li çocuklarla çalışan dil ve konuşma terapistleri, OSB'li çocukların müdahale planlamasında ebeveynin yeterliğini kanıt temelli ölçeklerle değerlendirip, onları daha iyi yönlendirebili