Akademik Veri Yönetim Sistemi
, Özel A., Güzel C., Uçkan İ. S. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2019
Baş ve boyunun yumuşak-sert dokuları, dentisyon ve temporomandibular eklem ortognatik cerrahi planlamanın belirleyici elemanlarıdır. Teknolojik gelişmeleri takiben ortognatik cerrahi planlamada da bilgisayar destekli sistemler ve yazılımlar cerrahların ve ortodontistlerin planlamalarını daha hızlı, kolay ve doğru yapmalarını sağlayarak yeni imkanlar sunmaktadır. Fakat bu sistemlerin kullanılması konvansiyonel planlama yöntemlerinin de belirleyici elemanları olan baş-boyun yumuşak-sert dokularınıın, dentisyonun ve temporomandibular eklemin önemini azaltmamaktadır aksine bunların dijital planlamaya olabildiğince doğru ve hassas şekilde aktarılması gerekliliğini korumaktadır. Bu belirleyici elemanlardan dentisyonun dijital planlamaya aktarılması ortognatik cerrahi planlama için çok önemli ve üzerinde durulması gereken bir süreçtir, çünkü çenelerin birbirleriyle tedavi başlangıcındaki ilişkisinin ve yapılan dijital osteotomiler sonucu çenelerin yeni pozisyonunun doğruluğu ve hassasiyeti doğru bir dentisyon kaydına bağlıdır.
Baş-boyun bölgesindeki hiçbir görüntüleme yöntemi bu bölgedeki yapıların hepsini aynı anda 3 boyutlu planlama ortamına optimum olarak aktaramaz. Hastadan alınan CBCT baş-boyun bölgesindeki kemik ve yumuşak dokuları doğru bir şekilde yansıtırken, ağızdaki ortodontik braketler, amalgam ve kompozit dolguların etkisiyle dentisyonun artefaktlı görüntüsü elde edilir. Bu olumsuzluğun giderilmesi amacıyla birkaç görüntüleme yönteminin kombinasyonu kullanılarak görüntü çakıştırmaları yapılır ve komponentler gerçek duruma uygun olarak oryante edilerek bir bütünü oluşturur ve 3 boyutlu kafa modeli tüm komponentleriyle cerrahi planlamaya hazır hale getirilir. Bu süreçte doğru ve klinik olarak kullanılabilir bir cerrahi splintin dijital ortamda tasarlanıp üretilebilmesi için dentisyon ve okluzyon kayıtlarının hastadan alınıp dijital ortama aktarılması büyük öneme sahiptir.
Dentisyonun 3 boyutlu planlama ortamına net ve doğru aktarılması amacıyla literatürde çeşitli yöntemler önerilmiştir. Bunlar; ağız içi optik tarayıcı ile tarama yöntemi, konvansiyonel yöntemle elde edilen alçı modelin dijital model tarayıcıyla taranması, konvansiyonel yöntemle elde edilen alçı modelin bilgisayarlı tomografi ile taranması ve konvansiyonel yöntemle alınan aljinat ölçünün direkt taranması olarak sıralanabilir.
Bu yöntemler çeşitli araştırmacılar tarafından klinik pratikte kullanılmalarına rağmen literatürde bu yöntemlerin 3 boyutlu ortognatik cerrahi planlama özelinde, doğruluk ve hassasiyetlerinin kendi aralarında ve konvansiyonel yöntemle karşılaştırıldığı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu proje kapsamında yukarıda adı geçen dört dental model aktarım yöntemi ile elde edilen veriler, dijital planlama ortamına aktarılarak; orijinal modelden sapmalar (Doğruluk), tekrarlanan model aktarımlarının kendi içindeki tutarlılıkları (Hassasiyet), ve cerrahi splint üretim kapasiteleri yönünden değerlendirilecektir. Proje sonunda ulaşılacak veriler ışığında yöntemler kendi aralarında; klinik uygulanabilirliklerine, teknik zorluklarına, etkin maliyetlerine, doğruluk ve hassasiyetlerine göre tartışılıp, 3 boyutlu Ortognatik planlama için en basit ve uygulanabilir yöntem veya yöntemler belirlenecektir.