Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kısabay Ak A., Kosova F., Mavioğlu H., Güngör Tavşanlı N.(Yürütücü), Hacıvelioğlu D., Batum M., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019
Amaç: Çalışmada; Multiple Sklerozlu hastalarda gevşeme egzersizlerinin immün sistem, hormonlar üzerine etkisinin, yaşam kalitesi ve yorgunluk düzeyleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, 26.02.2018 ve 31.05.2019 tarihleri arasında Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Nöroloji Kliniklerine başvuran MS tanısı almış 60 deney ( 38 kadın, 22 erkek) ve 60 kontrol gurubu ( 37 kadın, 23 erkek) hastadan oluşmuştur. Araştırma, randomize kontrollü ve deneysel olarak planlanmıştır. Hastalara gevşeme egzersizleri uygulaması, 6 hafta boyunca haftada 1 gün yapılmıştır. Deney grubu hastalardan 0-3-6. Haftalarda rutin alınan kanlara ek olarak 1cc kan alınmıştır. Kontrol grubu hastalardan da sadece bir kez olmak üzere rutin alınan kanlara ek olarak 1cc kan alınmıştır. TNF-α, INF-γ, IL-4, IL-10, IL-17, Östrojen, Testesteron ve Oksitosin seviyeleri Elisa yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Veri toplama aşamasında ‘Hasta tanıtım formu’, ‘Yorgunluk Şiddet Ölçeği’ ve ‘Multiple Sclerosis International Quality of Life (Multipl Sklerozis Uluslararası Yaşam Kalitesi Ölçeği)’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 15.0 for Windows istatistik analiz programı kullanarak yapılmıştır.
Bulgular: MS’li hastaların gevşeme egzersizleri öncesi ve sonrası MusiQol ve Yorgunluk Şiddeti Ölçeği puan ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (p<0,05). Deney grubu MS’li bireylerin yorgunluk şiddetinin yaşam kalitesi üzerindeki etkisini açıklamak üzere basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. F değerine karşılık gelen anlamlılık seviyesine bakıldığında kurulan modelin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (F=25,932; p<0,05). Deney grubu MS hastalarının egzersiz sonrası östrojen, testesteron ve oksitosin hormon düzeylerinin kontrol grubu MS hastalarınkinden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Deney grubu MS hastalarının egzersiz sonrası TNF-α, INF-γ, IL-4, IL-10, IL-17 düzeylerinin kontrol grubu MS hastalarınkinden daha düşük olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Deney grubu MS hastalarının gevşeme egzersizleri sonrası östrojen, testesteron ve oksitosin hormon düzeylerinin kontrol grubu MS hastalarınkinden daha yüksek olması ve deney grubu MS hastalarının egzersiz sonrası TNF-α, INF-γ, IL-4, IL-10, IL-17 düzeylerinin kontrol grubu MS hastalarınkinden daha düşük olması gevşeme egzersizlerinin hastaların immune sistemleri ve hormonları üzerinde olumlu etkisinin olduğu ve dolayısıyla yorgunluk şiddet ölçeği puanlarının düşmesi, yaşam kalitesi puanlarının artması üzerinde de olumlu etki gösterdiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: MS, gevşeme egzersizi, immün sistem, hormonlar, yaşam kalitesi